پدیده? کِشَند یا جزر و مد اساساً زاییده نیروی گرانش کره ماه است، آشکار است که دریاها در سنجش با خشکی‏های زمین نرمش‌پذیری بیشتری دارند و از این روی در برابر نیروی کشش ماه کمتر ایستادگی می‏کنند، به همین مناسبت ...

 توده‏های آب در زیر پای ماه انباشته می‏گردند و پدیده‏ای را به نام «برکشند» (مد) ایجاد می‏کنند.

هم‌زمان با «برکشند» رو به ماه، «برکشند» دیگری در آن سوی کره زمین ایجاد می‏گردد بدین‏سان که آبهای آن سوی کره زمین که از ماه بدورند، کمتر متأثر گردیده و به اصطلاح عقب می‏مانند و آب-توده کلانی را ایجاد می‏کنند، بنابراین روزانه هر نقطه از سطح دریا دوبار دستخوش برکشند و دو بار هم دستخوش «فروکشند» (جزر) می‏گردد.

جنگل‌های حَرّا در هنگام فروکشند. جزیره? قشم، ایران

بنابراین، به‏طور میانگین بازه زمانی میان دو برکشند و فروکشند پیاپی ?? ساعت و ?/?? دقیقه است، درست نیمه زمانی که طول می‏کشد، تا ماه ظاهراً یک دور کامل گرد زمین بپیماید یعنی ?? ساعت و ?? دقیقه.

کشند همراه با حرکت ظاهری ماه از افق شرقی ناظر، به سمت افق غربی او پیش می‏روند.

اثر گرانش خورشید در کشند نسبت ‏به ماه در رده دوم اهمیت‏ برخوردار است، زیرا بازه آن بیشتر (فاصله خورشید از زمین یکصد و پنجاه میلیون کیلومتر) است، از این‏رو نسبت نیروی کشندزای خورشید تنها پیرامون ? درصد نیروی ماه است.

هنگامی که نیروهای کشندزای ماه و خورشید هماهنگ عمل می‏کنند، مثلاً هنگام ماه نو که هر دو در یک طرف زمین هستند، جزر و مدها در بیشینه خود هستند و به نام کشند بهاری یا «مهکشند» (spring tide) نامیده می‏شود، حد دیگر وقتی است که خورشید و ماه باهم زاویه ?? درجه (تربیع) می‏سازند در این هنگام جزر و مد را به کمینه و به کشندهای کوچک یا «کهشکند» (neap tide) بدل می‏سازند.

نزدیکی ماه نیز تأثیری در بلندی کشند دارد، هنگامی که ماه در فرودینه (حضیض) زمینی قرار دارد نیروی کشندزای آن به اندازه ??% بیش از حد عادی است.

گرانش ماه سبب می‏شود افزون بر آماسیدن آبهای کره زمین، خشکی‏ها نیز دستخوش تورم گردند که در سنجش با آماس آبها نامحسوس است.

نیروی برآمده از گرانش ماه و لنگری که از جانب انباشته شدن آبها به وجود می‏آید، سبب می‏شوند چرخش محوری زمین به آرامی ایست (ترمز) کند و بدین‏سان بر طول شبانه‏روز زمینی می‏افزایند.

بررسی خطوط رشد و نمو سنگواره‌های مرجانی بیانگر آن است که در ??? میلیون سال پیش طول شبانه‏روز حدود سه (?) ساعت کوتاهتر از شبانه‏روز کنونی بوده و طول سال خورشیدی به چیزی حدود ??? روز افزون می‏گردیده است.

بررسی‏هایی که از روی پیشینه‌های بجا مانده از خورشیدگرفتگی‌ها و ماه گرفتگیهای گذشته به اجام شده، نشان می‏دهد که روند افزایش طول روزهای زمینی ‏????% ثانیه در هر سده است.

کلمات کلیدی: جزرومد، جزرومددرحرا، جنگل حرا، علت وجود بیابان ها